Het verval van korfbalstad Den Haag: 'Mooie sport, maar niet om naar te kijken'

Het contrast is groot. Terwijl in de hal van HKV/Ons Eibernest de finales worden gespeeld van de Haagse Korfbaldagen wordt er ook in Sassenheim, Oegstgeest en Alphen aan den Rijn gekorfbald. Maar dan al voor de competitie in de dit jaar geïntroduceerde Korfbal League 2. Deze nieuwe klasse bevat de subtop van Nederland, een status waarvan ze in Den Haag mogen dromen.

Veel Haagse clubs hebben het moeilijk. 'Wij maken ons dan ook wel zorgen', geeft voorzitter Gerrit Gerritsen van HKV/Ons Eibernest toe. 'Niet zozeer financieel, omdat we andere dingen doen, maar wel om het korfbalgedeelte.'

De voorlopers van deze fusieclub (HKV en Ons Eibernest) werden samen vijftien keer kampioen van Nederland en wonnen zeven Europa Cups. Nu staat dertig jaar na de fusie het voortbestaan op de tocht. 'In ons deel van Den Haag zitten veel clubs dicht bij elkaar. Dat maakt het lastig', legt de Haagse voorzitter uit. 'We voeren op dit moment dan ook al verkennende gesprekken met andere verenigingen om te kijken hoe we beter kunnen samenwerken. Waar dit toe gaat leiden weet ik niet, maar een nieuwe fusie is zeker een mogelijkheid.'

Door fusies is het aantal clubs in Den Haag in de laatste jaren steeds verder teruggelopen. De laatste fusieclub die is ontstaan is Dunas, een club die uitkomt in de tweede klasse. Deze club is in 2020 ontstaan uit Dubbel Zes en KV Futura, waarbij de laatstgenoemde club eerder al is ontstaan uit PAMS en VES. Bart Klein is de voorzitter van Dunas en zegt dat het samengaan onontkoombaar was. 'We zaten al naast elkaar op de Stokroosstraat en zagen dezelfde problemen ontstaan. Zoals een teruglopend ledenaantal. Dat maakte het gewoon steeds lastiger om te overleven.'

Ook Jos Timmer, voorzitter van de organisatie van de Haagse Korfbaldagen, merkt de terugval van het niveau van de Haagse clubs. 'De gemeente Den Haag heeft de subsidieregeling versoberd', legt hij uit. 'We vallen niet meer onder de topsport, ook al doen de ploegen van het hoogste niveau uit de Haagse regio mee. Dat betekent dat we dit jaar geen subsidie hebben gekregen. Hierdoor is het toernooi soberder dan voorgaande jaren. Vorig jaar hadden we bijvoorbeeld een livestream van alle poulewedstrijden. Dat kunnen we nu niet meer betalen.'

Om het verval van Den Haag als korfbalstad een halt toe te roepen, hebben de clubs de handen ineengeslagen zegt Klein. 'We zien allemaal hetzelfde gebeuren. Steeds minder verenigingen betekent ook steeds verder reizen voor wedstrijden. Op die manier is de afgelopen jaren het overleg tussen de verenigingen ontstaan. Dat is een goede stap vooruit. We zien elkaar niet meer alleen als concurrent, maar proberen het spelletje centraler te zetten.'

Volgens Gerritsen is er op dit vlak nog een wereld te winnen. 'Korfbal ligt gewoon niet zo goed in de markt nu. Het is een mooie sport om te doen, maar minder om te kijken. Zeker als beginnende kijker snap je er niks van. Maar om te doen is het super. Het is heel sociaal en je speelt met jongens en meisjes. Zeker in deze tijd van diversiteit is dat een groot pluspunt.'

Toch zit die diversiteit de sport ook in de weg, denkt Gerritsen. 'Wij zitten middenin Moerwijk, een van de armste wijken van Nederland. Nu is dat niet erg, want er zijn diverse regelingen waardoor mensen gratis kunnen sporten. Maar we merken wel dat er diverse culturen zijn waar gemengd sporten niet mag. Dat zorgt er voor ons voor dat het lastig is om nieuwe leden te werven.'

'De problemen van Den Haag zijn dan ook tekenend voor de grote steden', legt Gerritsen uit. Ook in de andere grote steden loopt korfbal snel terug. Amsterdam is de enige grote stad die met Blauw Wit een club op het hoogste niveau heeft. Utrecht heeft maar drie korfbalverenigingen en in Rotterdam is de situatie nog dramatischer. Daar is in de tweede klasse de studentenvereniging Erasmus de hoogst spelende club. 'We zitten wat dat betreft ook wel in een vicieuze cirkel. Elke keer als er iemand goed is, vertrekt deze naar een club in een randgemeente. Die hebben ons de laatste jaren wel ingehaald.'

Deze cirkel kan volgens André Kuipers doorbroken worden door weer een club op hoog niveau te hebben. Kuipers is de coach van KVS/Groeneveld Keukens, wat in de Hoofdklasse uitkomt, het derde niveau van Nederland. Kuipers heeft gevoel dat zijn ploeg de weg omhoog weer heeft gevonden. 'Na de degradatie uit de Korfbal League in 2015 stopten er in twee jaar tijd twintig selectiespelers. Hierdoor is de club twee jaar op rij gedegradeerd. Dit verlies was niet echt op te vangen, want de club was zijn aantrekkingskracht kwijt. Maar nu staat er weer een basis waardoor we omhoog kunnen kijken.'

De Scheveningers dwongen vorig jaar promotie af naar de Hoofdklasse. Voor korfballers is de zaalcompetitie de belangrijkste competitie, maar in het voor- en najaar wordt er buiten op het veld gespeeld. Hier staat KVS bovenaan in de Overgangsklasse. Door een nieuwe competitieopzet promoveert de kampioen van deze klasse naar het hoogste niveau op het veld. 'Dat zou echt een enorme opsteker zijn', is Kuipers van mening. 'De potentie van de sport in Den Haag is nog steeds groot.'

Dat ziet Timmer ook weer tijdens deze editie van de Haagse Korfbaldagen. 'Juist de wedstrijden waarin de Haagse teams tegen elkaar spelen hebben we de afgelopen week veel publiek gezien. Dat vinden de mensen duidelijk nog steeds interessant.' Timmer hoopt dan ook op een uitverkocht huis zaterdag als de senioren hun finaledag hebben bij HKV/Ons Eibernest.

Een van de finalisten is KVS. De ploeg van Kuipers neemt het in de eindstrijd op tegen Meervogels uit Zoetermeer. Hoewel het maar een voorbereidingstoernooi is neemt de coach van de Scheveningers het duel zeer serieus. 'Het is meer dan alleen maar oefenen. Op het toernooi komt veel publiek af. Dat zorgt voor de spelers voor een mentale druk. Ook in zo'n oefentoernooi. Er staat toch prestige op het spel. Iedereen kijkt altijd uit naar het toernooi. Nu moeten we het afmaken ook. We willen de beste club van Den Haag worden.'