Haagse voetbalromanticus gehuldigd bij zevenvoudig Italiaans landskampioen

Vicepresident van Pro Vercelli, Anita Angiolini zet Gideon van der Staaij in het zonnetje
Vicepresident van Pro Vercelli, Anita Angiolini zet Gideon van der Staaij in het zonnetje © Pro Vercelli
DEN HAAG - Stevig zit de knuist van Gideon van der Staaij om het witte voetbalshirt met zijn voornaam erop. Bang om het cadeau dat hij net van zijn favoriete club heeft gekregen, kwijt te raken. Het tricot dat hij breed glimlachend vasthoudt, is dan ook een eerbetoon aan hem. De Hagenaar viert dit jaar zijn derde lustrum als fan van de zevenvoudig Italiaans landskampioen. 'Ik was een van de eerste internationale supporters', verklaart Van der Staaij de geste van de club. 'Daardoor ben ik een bekende bij Pro Vercelli.'
Mussolini moest zijn beroemde mars op Rome nog maken en de eerste wereldtitel voetbal van Italië was nog verre toekomstmuziek, toen Pro Vercelli zich in 1922 voor het laatst 's lands beste mocht noemen. 101 jaar later is de topclub van weleer een gevallen grootmacht. Een status waarvoor Van der Staaij, die al jaren in Den Haag woont, viel.
'Toen ik er in 2008 voor het eerst kwam, was ik op zoek naar een nieuw voetbalgevoel', begint de geboren Fries mysterieus aan zijn relaas over hoe hij bij de club terechtkwam. 'Ik was namelijk klaar met het moderne voetbal. Ik ben opgegroeid met de oude Noord-Staantribune van SC Heerenveen. Die sfeer van toen, eind jaren tachtig, wilde ik terug. Ook ben ik groot liefhebber van Italië en geschiedenis. Ik ben me dus daarin gaan verdiepen en dan kom je uiteindelijk uit bij Pro Vercelli.'

'Kleine Italiaanse droom'

'Toen ben ik maar op de bonnefooi heengegaan', zegt hij over zijn queeste naar nieuw voetbalgeluk. 'De club speelde toen op het allerlaagste profniveau, in de Serie C2. Na mijn eerste stadionbezoek was voor mij het plaatje compleet. Een monumentaal stadion, in een mooie stad, die ligt in een regio die bekend staat als de rijststreek van Italië. Denk dan vooral aan de risottogerechten. Ze hebben dan ook een heerlijke keuken met lekkere wijnen. Eigenlijk was alles een kleine Italiaanse droom. Daarom ben ik vaker teruggegaan.'
Zonder dat hij het zelf in de gaten had, was de Hagenaar in zijn eerste jaren als fan een soort talisman. Vanaf het moment dat hij besloot om Pro Vercelli te omarmen, ging het goed met de club. Binnen een paar jaar werden de spelonken van het Italiaanse profvoetbal vaarwel gezegd en steeg de club naar de Serie B, het tweede voetbalniveau in De Laars.
Gideon van der Staaij viel onder andere voor Pro Vercelli vanwege het kneuterige stadion
Gideon van der Staaij viel onder andere voor Pro Vercelli vanwege het kneuterige stadion © Gideon van der Staaij
Over die hosanna-jaren schreef hij een boek dat in 2016 uitkwam. Het schrijfsel dat de naam Pro Vercelli, Voetbalpassie in de Italiaanse provincie draagt, leverde hem bekendheid in het 80.000 zielen tellende plaatsje op. 'Wat ze ook waarderen, is dat ik ooit ben ingestapt toen het heel slecht ging', verklaart hij. 'Daarna heb ik toppen meegemaakt. Al gaat het nu weer wat minder.'
Mede door het schrijven heeft Van der Staaij zich in de trouwe fanschare van I Leoni (De Leeuwen) genesteld. Met zijn voetbalvrienden aldaar praat hij in naar eigen zeggen steenkolen-Italiaans over de prestaties van de gedeelde passie. 'Ze zeggen dat ik beter Italiaans spreek dan zij Engels. Dus dat is de gemeenschappelijke taal. Al veranderde dat wel door de jaren heen. Toen ik er in 2008 voor het eerst kwam, sprak niemand Engels. Tegenwoordig al wat meer mensen. Daarnaast gaat er veel non-verbaal. En bovenal, de voetbaltaal is universeel.'
Pro Vercelli 1892 werd tussen 1908 en 1922 zeven keer kampioen van Italië. Daarmee heeft de club uit de regio Piëmont evenveel titels als AS Roma, Lazio Roma en Napoli bij elkaar opgeteld. Ook was de vereniging belangrijk in de eerste jaren van het nationale team. Italië speelde haar eerste interland in 1910 in het wit, als eerbetoon aan Pro Vercelli. Drie jaar later bestond de basisopstelling van Italië uit negen spelers van de club. Momenteel speelt de club met de bijnaam 'de witten' in de Serie C, het derde profniveau.
Twee keer per seizoen reist de Haagse voetbalromanticus naar Stadio Silvio Piola. Met ongeveer duizend anderen aanschouwt hij spelers met klinkende namen als Simone Emmanuello, Gianmario Comi en Andrea Cristini. Voetballers die nog spelen in de buurt van hun geboorteplaats en bij wijze van spreken tussen twee trainingen door naar huis kunnen om een bord risotto te eten. Die geborgenheid in de schaduw van het Serie A-voetbal zorgt er wel voor dat het volgen van de verrichtingen van de club met hindernissen gaat.
Een vaste Nederlandse of Engelse bron om het reilen en zeilen van zijn club te volgen, is er voor Van der Staaij niet. 'Hoe ik informatie binnenkrijg, is heel divers', verklaart hij. 'Het gaat vaak via internet. Ik lees de kranten, bekijk samenvattingen en heb ook contact met fans en journalisten. Eigenlijk krijg ik doorlopend verhalen binnen via mijn telefoon.'

Overhandiging shirt live op tv

Soms wordt er een wedstrijd live uitgezonden op de nationale televisie. Dat was maandagavond het geval. Zo konden de Italiaanse voetballiefhebbers meegenieten van de geste die door de provincieclub werd gedaan aan de Haagse voetbalpurist. Op televisiezender Rai was te zien hoe het shirt met rugnummer zeven werd overhandigd aan de bekendste internationale supporter van Pro Vercelli. 'Er waren eervolle woorden bij', zegt Van de Staaij verrukt. 'Ik was een voorbeeld van hoe Pro Vercelli niet alleen in Vercelli en Italië gepassioneerde fans heeft, maar over de hele wereld.'