Vijf kilo ADO-historie als 'monument voor Haags voetbal'

DEN HAAG - Het is een flinke slag groter dan A4-formaat en nauwelijks te tillen: het nieuwe boek over ADO Den Haag weegt een kilo of vijf. Zo’n beetje álles uit de rijke clubhistorie heeft er dan ook een plek in gekregen. Van de enthousiaste - en naar later zou blijken cruciale - partijtjes van een groep schooljongens op het plein bij de Grote Kerk in de Haagse binnenstad in 1905, tot de komst, afgelopen zomer, van hoofdtrainer Darije Kalezic. De prestaties van de ADO Vrouwen komen eveneens voorbij. 'Wat een monument voor het Haagse voetbal is het geworden', zegt burgemeester Jan van Zanen zondag bij de presentatie.
Deze bijeenkomst vindt plaats in een afgeladen Ernst Happel Lounge in het ADO-stadion. De burgemeester, getooid met ADO-sjaal, toont zich zó enthousiast, dat hij na afloop op verzoek van een aantal bezoekers zelfs spontaan enkele boeken gaat staan signeren. 'Ik heb natuurlijk nog geen letter gelezen', geeft hij toe. 'Maar volgens mij is het echt waar voor je geld.'
Dat laatste wil wat zeggen, aangezien de verkoopprijs het toch niet onaanzienlijke bedrag van 89 euro bedraagt. Wie vorig jaar de pil alvast bestelde (en meteen betaalde), kreeg een tientje korting en ontving een uitnodiging om de doop van het boek bij te wonen.

Dankzij deze groep van 1500 personen durfde uitgeverij Kick het aan om het boek te maken. Een groot aantal vrijwilligers deed het historische onderzoek, schreef de verhalen en leverde de vele, veelal unieke foto’s en statistieken aan.
Van de allereerste echte wedstrijd op 7 januari 1906 tegen DVV 2 (ADO ging met 12-2 roemloos ten onder) tot de laatste van het afgelopen seizoen. Van álle partijen zijn de scores, de doelpuntenmakers en andere basisgegevens verzameld. Dit monnikenwerk is goed voor ruim 200 van de in totaal 727 pagina's.
Legendarische bekerfinale
Natuurlijk wordt ook geschreven over de legendarische bekerfinale tegen Ajax in het al net zo legendarische Zuiderpark op 3 juni 1968. ADO-icoon Lex Schoenmaker herinnert zich deze wedstrijd als een van de mooiste uit zijn loopbaan, vertelt hij bij de presentatie.
Dat kwam mede omdat Ajax bekend stond als 'angstgegner', als tegenstander voor wie iedereen beducht was. 'Nou ja, die wonnen we', klinkt het droogjes over deze finale. 'Tegen Ajax is dat tegenwoordig normaal. Maar toen was Ajax nog echt Ajax.'
Tien jaar bezig
Het boek is een initiatief van HFC ADO Den Haag, de moedervereniging van de club. De Stichting Geschiedschrijving ADO Den Haag nam de uitvoering voor haar rekening. 'Tien jaar zijn we ermee bezig geweest', zegt stichtingsvoorzitter en HFC-penningmeester Rob Guffens.
'Het moet een feest van herkenning zijn', zegt ook Wim van Laar, de vicevoorzitter van HFC. Voor Sjaak Roggeveen is de uitgave dat zéker. De Rotterdamse topscorer maakte in 1966 zijn opwachting bij Scheveningen Holland Sport (SHS). Dit was toen dé sensatie van sportcomplex Houtrust. Op last van het gemeentebestuur fuseerde deze club in 1971 met ADO tot FC Den Haag/ADO.
In het boek spreekt Roggeveen van 'een liquidatie van Holland Sport'. 'Het was een politiek spelletje', zegt hij op pagina 193. 'Het was duidelijk dat de politiek in Den Haag één club meer dan genoeg vond. Holland Sport moest verdwijnen.'
Meer dan honderd treffers
Volgens het boek zette Roggeveen alleen al voor SHS meer dan honderd treffers op zijn naam. Het is niet voor niets dat de ploeg wekelijks goed was voor 15.000 tot 20.000 toeschouwers. Zijn geheim? 'Gooi die bal lekker voor de goal. Als spits moet je er dan zijn. Een lopende spits is voor een tegenstander niet te verdedigen.' Roggeveen deed het niet in z’n eentje, benadrukt hij: voetbal is een teamsport. 'Ik denk dat Holland Sport een straatelftal was waarin enorm werd gestreden.’
Die teamspirit maakte oud-trainer Rob Baan ook volop bij ADO mee. Daar begon hij zijn voetballoopbaan in de tweede helft van de jaren 60 als jeugdtrainer. De dit jaar overleden oud-ADO-speler Piet de Zoete met wie Baan altijd goed bevriend is geweest, bracht hem met de Haagse club in contact. 'Hij zei: mijn schoonvader is de voorzitter (het ging om Herman Choufoer). Ik kan wel wat voor je betekenen.'
Oók op administratie
Dat klopte, hoewel Choufoer nog wel een aanvullende eis op tafel legde. 'Het salaris wat ik had gevraagd, vond hij te weinig', vertelt Baan. 'Ik kreeg meer, maar moest dan óók op de administratie komen werken.'
Het is slechts een van de vele anekdotes uit de geschiedenis van de club. Jan Paul Saeijs die van 1998 tot 2006 voor de hoofdmacht mocht uitkomen, herinnert zich hoe hij met ADO een uitwedstrijd tegen Lisse op het programma had staan. De avond ervoor zette Saeijs in de Haagse discotheek Westwood eens goed de bloemetjes buiten. 'Daar tikte iemand me op mijn schouder. Dat was Mark Wotte, de trainer. Ik zei nog: biertje?.'
'Als een malle'
Wotte kon de feestvierderij niet waarderen, verwees Saeijs de volgende dag naar de reservebank, maar droeg hem na twintig minuten op om te gaan warmlopen. Dat heeft de speler naar eigen zeggen 'als een malle' gedaan - ook trouwens in de tweede helft, totdat duidelijk werd dat Wotte helemáál niet van plan was om hem daadwerkelijk te laten spelen. 'Oké, dat was mijn lesje voor de vorige avond', lacht Saeijs.
Als presentator van de bijeenkomst maakt Wietze Smid - al ruim 25 jaar stadionspeaker tijdens de thuiswedstrijden - duidelijk dat het met dit soort verhalen nooit anders is geweest. Zelfs is het eigenlijk aan een ongelukkige duw door een ruit te danken dat op 1 februari 1905 Alles Door Oefening is ontstaan.

Het gebeurde tijdens een van de wedstrijdjes van de vriendenclub bij de kerk in de Haagse binnenstad. Een zekere Jan van Gulik viel door het glas, waarna een gealarmeerde politieagent kwam aanrennen en de jongens het op een lopen zetten. Intussen spraken ze af dat ze elkaar 's avonds wel weer zouden zien in de horecazaak van Jans vader: het Hof van Berlijn, het huidige café De Paap.
Daar is A.D.O - 'nog geschreven met drie puntjes' - opgericht. 'De contributie bedroeg een dubbeltje per week', zegt Smid. De spelers droegen een wit shirt en een rode broek.'