Den Haag gaat problemen daklozenopvang te lijf met Tien Punten Plan

De problemen in de dak- en thuislozenopvang is de laatste jaren toegenomen. Steeds meer mensen melden zich in Den Haag bij het daklozenloket. In 2015 waren het er in totaal 3.688, waarvan 1.965 nieuwe aanmeldingen. Twee jaar later, in 2017 klopten in totaal 4.028 mensen aan bij het loket, van wie 2.103 nieuwe.

Volgens wethouder Van Alphen komt de toename door bezuinigingen op de zorg, de financiële crisis en een tekort aan woningen waardoor mensen die eraan toe zijn, uit de maatschappelijke opvang kunnen stromen.

'Hierdoor zijn er veel meer mensen de maatschappelijke opvang ingestroomd dan er hebben kunnen uitstromen', schrijft Van Alphen aan de gemeenteraad. 'De keten is verstopt. Er is niet genoeg begeleidingscapaciteit en nog belangrijker, er zijn onvoldoende woningen om uit te stromen. Daardoor blijven mensen langer in de maatschappelijke opvang van nodig is.'

De Haagse Rekenkamer concludeerde enkele maanden geleden hetzelfde. In het rapport van de Rekenkamer staat dat de daklozenopvang in de Den Haag tekort schiet. Er zijn te weinig plaatsen in de eerste opvang, de noodopvang leidt tot verslechtering van de situatie van daklozen en de gemeente heeft te weinig regie op de doorstroming van daklozen naar bijvoorbeeld een woning.

Tien Punten Plan

In het coalitieakkoord is afgesproken dat het college elk jaar 4,5 miljoen euro uittrekt om de problemen het hoofd te bieden. De komende vier jaar besteedt Van Alphen dat geld aan een Tien Punten Plan, dat gericht is op extra opvangvoorzieningen, meer zorg en begeleiding en preventie.

De actiepunten van het Tien Punten Plan zijn de volgende:

1. Kleinschalige nachtopvang met goede zorg
Op korte termijn komt er een voorziening voor wonen met begeleiding met een capaciteit van negentig plekken. Het gaat om een tijdelijke voorziening in het voormalige Juliana Kinderziekenhuis aan de Sportlaan. De opvanglocatie aan de Zilverstraat gaat dicht.

2. Pilot permanente winteropvang (winter 2018 - 2019)
Deze winter is gestart met een proef voor permanente nachtopvang. De oude regeling behelst dat als het vriest, alle daklozen  ook zonder legitimatie  van de nachtopvang gebruik kunnen maken. Voor de proef kunnen daklozen van 1 december tot 1 april naar de nachtopvang, zonder legitimatie. Het verlaagt de drempel om naar een opvangplek te gaan. Het college onderzoekt de mogelijkheid om mensen van de dagopvang naar de nachtopvang te vervoeren met een busje.

3. Extra aandacht voor preventie
Het college gaat extra inzetten om te voorkomen dat mensen dakloos worden, het tegengaan van terugval en op het verruimen van de mogelijkheid om woonruimte te delen. Dit betekent gerichte schuldhulpverlening en mensen die uitstromen extra begeleiden. Woonruimte delen moet als het aan het college makkelijker worden en minder vaak gevolgen hebben voor de hoogte van de uitkering van mensen.

4. Zorgwekkende zorgmijders komen beter in beeld
Buitenslapers in Den Haag komen en blijven in beeld. Ze worden waar mogelijk verleid om begeleiding of zorg te accepteren. Naast grootschalige nachtopvang, wil het college daarom ook kleinere locaties voor winteropvang realiseren. Sommige mensen zetten dan wel de stap naar zorg en begeleiding.

5. Zinvolle dagbesteding voor wie dat wil, 24 uurs opvang voor wie dat nodig heeft
Er komt een aanbod van zinvolle dagbesteding voor wie dat wil, werk voor wie dat kan en voor wie dat nodig heeft wordt 24 uurs-opvang gerealiseerd. Een locatie waar al 24 uurs-opvang wordt gegeven is de nachtopvang van de Kessler Stichting aan de De la Reyweg. Maar deze plek begint te klein te worden. Daarom gaat het college zoeken naar nieuwe locaties waar 24 uurs-opvang gegeven kan worden.

6. Iedere dakloze krijgt een ondersteuningsplan met zorg, begeleiding en schuldhulpverlening
Wethouder Van Alphen wil ervoor zorgen dat meer cliënten uit de maatschappelijk opvang zorg en begeleiding krijgen. Zijn doel is dat alle cliënten van de maatschappelijke opvang in beeld zijn en dat er voor hem of haar een plan of traject wordt afgesproken.

7. Meer woningen voor dak- en thuislozen
Er komen jaarlijks honderd zelfstandige en betaalbare woningen extra beschikbaar voor maatschappelijke opvang en andere zorgdoelgroepen. Ze zijn bedoeld voor mensen die klaar zijn om door te stromen naar een gewone woning. Maar, zo stelt Van Alphen, hier kan de gemeente niet alleen voor zorgen, ook niet samen met de corporaties. Hiervoor zijn maatregelen vanuit het Rijk nodig, zoals het ontzien van woningcorporaties bij belastingmaatregelen. Het college gaat het Rijk daarom benaderen.

8. Ruimte voor kleinschalige (innovatieve) woonvormen voor de MO en voor Beschermd en Begeleid Wonen.
Naast zelfstandige woningen worden ook kleinschalige woonvormen voor de doelgroep gerealiseerd, zo mogelijk verspreid over de stad. Het gaat dan bijvoorbeeld om het zorgen voor ruimte voor woongroepen. Ook kijkt het college of het mogelijk is om het tijdelijk, op braakliggende grond inrichten van Tiny Houses. Dat zijn kleine, verplaatsbare woningen.

9. Permanente opvang creëren voor mensen zonder perspectief op verbetering
Wethouder Van Alphen wil zorgen voor permanente opvang of huisvesting voor de groep mensen zonder perspectief op verbetering. Het gaat om mensen die niet behandelbaar zijn en geen begeleiding willen. Ook mensen die uit huis of opvangvoorzieningen zijn gezet vanwege extreme overlast vallen hieronder. Den Haag gaat voor deze groep een aparte locatie realiseren. Van Alphen noemt het een soort van respijt huisvesting waar zij gerichte aandacht kunnen krijgen, niet buiten hoeven te slapen omdat ze binnen niet te handhaven zijn maar ook anderen niet tot last zijn.  

10. Extra aandacht voor communicatie, met de stad en met de doelgroep
De beeldvorming rondom daklozen en de maatschappelijke opvang wil het college veranderen en start daarom met een publiekscampagne. Ook komt er een Daklozenloket-nieuwe stijl om de communicatie met de dak- en thuislozen te verbeteren. Het loket verhuist van bedrijventerrein de Binckhorst naar de binnenstad en krijgt een meer huiskamerachtige setting.